Gedragscode: vaak afwezig, maar wel noodzakelijk

De wet bepaalt dat u als werkgever verplicht bent om te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving voor uw werknemers. Binnen de kaders van de werkomgeving valt tevens het beleid omtrent ongewenste omgangsvormen. Veel bedrijven hebben daarvoor in de afgelopen jaren gedragscodes opgesteld. Naar de inhoud van deze codes is recentelijk onderzoek gedaan.[1] In deze bijdrage wordt nader in gegaan op dit onderzoek en op het belang van een goede gedragscode.

Voornamelijk in ondernemingen met minder dan 50 werknemers, is een gedragscode vaak nog afwezig.[2] Vanuit onze eigen praktijk merken wij dat daar zeer uiteenlopende redenen voor kunnen zijn. Zo ervaren met name de kleinere ondernemingen een volledige gedragscode vaak als onnodig, omdat de dagelijkse gang van zaken ook zonder gedragscode goed verloopt. Bij iets grotere ondernemingen in dit segment merken wij vaak dat ofwel het besef er niet is dat een gedragscode benodigd is, of dat men niet goed weet ‘waar te beginnen’. Het gevolg is dat er uiteindelijk geen gedragscode in de organisatie aanwezig is.

Het belang van een gedragscode is groot. Niet zozeer om dagelijks mee te zwaaien op de werkvloer, maar wel als uitvalsbasis bij ongewenste gedragingen. Het hebben van duidelijke regels en procedures, vastgelegd in een code, kan voorkomen dat vervelende situaties een nog veel vervelender vervolg krijgen, omdat constant ‘geïmproviseerd’ moet worden. Daar komt nog bij dat, na een ongewenste gedraging, de emoties veelal hoog oplopen. Zonder goede regelgevende basis, is de kans op escalatie van een conflict dan vele malen groter.

Organisaties die eenmaal een gedragscode hebben ingevoerd, geven aan dat de gedragscode een toegevoegde waarde heeft binnen de bedrijfsvoering. Een van de redenen daarvoor is dat de code één centrale vindplaats vormt die werknemers moeten aanwenden bij ongewenst gedrag.[3] In de praktijk is echter een ongewenste situatie ontstaan. Organisaties die eenmaal een code hebben, ervaren de toegevoegde waarde, maar ondernemingen die niet onwelwillend tegenover het hebben van een code staan, krijgen deze niet van de grond.

Het is begrijpelijk dat het opstellen van een goede gedragscode in de praktijk als lastig wordt ervaren. Het moet een document zijn dat organisatiebreed werkt, processen helder en secuur omschrijft en dat bovenal in begrijpelijke taal moet zijn opgesteld. Deze vereisten betekenen ook dat een gedragscode maatwerk is; binnen iedere organisatie kan het document een compleet andere verschijningsvorm en omvang kennen.

De adviseurs van Brouwers kunnen u helpen bij het controleren of opstellen van een gedragscode die het volledige spectrum aan ongewenste gedragsvormen ondervangt. Een code die aansluit bij uw organisatie en wensen. Neem voor meer informatie daarom contact op met Dennis van der Veen, bereikbaar per e-mail (d.van.der.veen@brouwers.nl) of telefonisch (038-8515255). Wij horen graag van u.

[1] Omgaan met ongewenste omgangsvormen. Toegevoegde waarde van een gedragscode. Onderzoek door debeleidsonderzoekers in opdracht van Ministerie van SZW, December 2018.

[2] Omgaan met ongewenste omgangsvormen. Toegevoegde waarde van een gedragscode. Onderzoek door debeleidsonderzoekers in opdracht van Ministerie van SZW, December 2018, Tabel 1.

[3] Omgaan met ongewenste omgangsvormen. Toegevoegde waarde van een gedragscode. Onderzoek door debeleidsonderzoekers in opdracht van Ministerie van SZW, December 2018, p. 34